علیرغم جنجال های رسانه ای و بالابردن سطح تنش از سوی جبهه پان‌ترکیست ترکمانی در آستانه انتخابات، نتایج بیرون آمده از صندوق رای، نشان داد که جبهه ترکمانی تحت حمایت ترکیه، فاقد بنیادهای اجتماعی در شهر «نفتی» کرکوک است.
به گزارش وب سایت خبری- تحلیلی آذریها، بر اساس اخبار منتشر شده از انتخابات 29 آذر در عراق، بلاخره پس از ده سال تکلیف 16 کرسی شورای استانی کرکوک نیز مانند سایر استان های عراق مشخص شد. بر اساس مجموع آراء احزاب کُرد 7 کرسی، احزاب عرب 6 کرسی و احزاب به اصطلاح ترکمانی 2 کرسی را کسب کرده اند و جنبش مسیحی بابلیون 1 کرسی به دست آوردند. از 6 کرسی احزاب عرب 3 کرسی متعلق به ائتلاف عربی، 2 کرسی متعلق به ائتلاف القاعده و 1 کرسی مربوط به اتحادیه عرب اروپایی است. در میان احزاب کُرد به ترتیب اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کردستان بیشترین رای را کسب کرده اند. در سراسر عراق و اغلب استانها، احزاب شیعه متمایل به ایران، به پیروزی دست پیداکردند.
شایان توجه است که یکی از دلایل عقب ماندگی جامعه عراق به ویژه در شمال این کشور، کنش ورزی سیاسی بر مبنای قومیّت و تعلقات ارتجاعی زبانی- قومی است به طوری که احزاب سیاسی به جای اینکه بر اساس برنامه ها، اهداف و سیاست های اقتصادی، شهری، دموکراسی، حقوق شهروندی تقسیم بندی شوند، بر اساس تعلقات عقب مانده قومیتی تقسیم می‌شوند و انسانها نیز باید در یکی از احزاب مربوط به قومیت خود عضو باشند. بنابراین تصور هر نوع کنش و حتی تفکر سیاسی بیرون از دایره بسته قومیّت ناممکن است. به همین دلیل است که عراق هنوز نتوانسته است به یک ملّت و به طریق اولی به یک دولت واقعی تبدیل شود. در چنین جوامعی تعلقات قومیّتی به قدری شدید است که حتی زیرشاخه های قومی و درگیری های طایفه ای نیز در میان یک قومیّت به ظاهر هماهنگ می‌تواند منشا اثر سیاسی باشد.
«فهمی فائق» از رهبران محلّی حزب دموکرات کردستان، از عدم تشکیل لیست واحد احزاب کُرد در انتخابات کرکوک انتقاد کرده و متحد نشدن این احزاب را موجب از دست رفتن 40 هزار رای دانسته است. وی که خود عضو حزب دموکرات کردستان است از عدم تشکیل لیست واحد با اتحادیه میهنی از سوی سران حزبش انتقاد کرده است. «سعدی پیره» عضو اتحادیه میهنی نیز با تایید همین مسئله تاکید کرده است که از دست رفتن 40 هزار رای به معنای دو کرسی در شورای استانی است. به این ترتیب احزاب کُرد در صورت ائتلاف می توانستند 9 کرسی به جای 7 کرسی در کرکوک، کسب کنند. در همین حین احمد کرکوکی نماینده منتخب یکتی (اتحادیه میهنی) در روز جمعه اعلام کرد که هدف یک سوءقصد سیاسی قرار گرفته است که از آن جان سالم به در برده است. معلوم نیست اگر ویدر این سوءقصد کشته می شد چه نوع بحرانی در انتظار کرکوک بود.
این گروه که اقلیتی 5 درصدی است به طوری کلی 2 میلیون و 175 هزار نفر از کل عراق را تشکیل می‌دهد اما در نتیجه القائات شبکه پان‌ترکیست به این توهم دست پیداکرده اند که اکثریت جمعیت کرکوک، ترکمان است! کل جمعیت شهر کرکوک 601 هزار و 433 نفر است که از این میان مجموع آرای جبهه ترکمانی 71 هزار و 281 هزار بوده است
این فقط یک نمونه از کشمکش‌های «درون قومی» میان دو طایفه بارزانی و طالبانی است که حتی در وضعیت تنش آلود سیاسی نیز قادر به تشکیل یک ائتلاف نیستند. سایر گروههای قومی اعم از عرب‌ها، ترکمانها و ایزدی‌ها نیز دچار این آسیب هستند. به طوری که 6 کُرسی به دست آمده توسط احزاب عرب در شهر کرکوک، مشتمل بر سه گروه متمایز است که همه آنها نیز فاقد یک «حزب» منسجم بوده و به صورت ائتلاف وارد شورای استانی شده اند (ائتلاف عربی، ائتلاف القاعده، اتحادیه عرب اروپایی).
از سوی دیگر ترکمان‌های سنی که عملا به آلت دست ترکیه در شمال عراق تبدیل شده اند و جبهه ترکمانی که با ایدئولوژی شیطانی پان‌ترکیسم فعالیت می‌کند، دچار توّهماتی است که بیش از همه به خود ترکمانها ضربه می زند. این گروه که اقلیتی 5 درصدی است به طوری کلی 2 میلیون و صد و هفتاد و پنج هزار نفر از کل جمعیت 43 میلیون و 500 هزار نفری عراق را تشکیل می‌دهد اما در نتیجه القائات شبکه پان‌ترکیست (کسانی مانند باغچلی) به این توهم دست پیداکرده اند که اکثریت جمعیت کرکوک، ترکمان است! کل جمعیت شهر کرکوک 601 هزار و 433 نفر است که از این میان مجموع آرای جبهه ترکمانی 71 هزار و 281 هزار (در برخی منابع 93 هزار ) بوده است در حالیکه میزان رای احزاب کُرد در مجموع 217 هزار 815 برابر با 7 کُرسی بوده است. باید در نظر داشت که بالاترین میزان مشارکت انتخاباتی طی انتخابات شورای استانی عراق، در کرکوک ثبت شده است بالغ بر 65 درصد بود که این رقم، بیشترین سطح مشارکت در کل عراق به شمار می‌رود. ارشد صالح و حسن توران دو تن از رهبران این گروه قومی هستند که توانسته اند به شورای استانی راه پیدا کنند و این دو نیز اختلافات اساسی با یکدیگر دارند. از این بین «ارشد صالح» پیشینه فعالیت‌ها، اظهارات و اقدامات متعددی علیه موجودیت ایران نیز داشته است و بارها آرزوی نابودی ایران را کرده است. بدیهی است توهماتی از این دست که گویا ترکمان ها با 5 درصد جمعیت، اکثریت موصل و کرکوک را در دست دارند، موجب توهمات بزرگ‌تری نیز در ارشد صالح شده است. انتخابات موصل نیز صحنه ای خالی از حضور سیاسی ترکمان (علیرغم ادعاهای پان ترکیسم) بود.
دولت باغچلی نیز در هر فرصت به ویژه در حین درگیری بین کُردها و ترکمانها، با اظهارات ناپخته همیشگی به آتش فتنه می دهد. برای نمونه وی در یکی از اظهارات پیش با انتشار تصویری دسته جمعی در حالی یک اسلحه اتوماتیک را نمایش میداد و بیان کرد: «پنج هزار پان ترکیست آماده رفتن به کرکوک هستند».
در موصل (مرکز استان نینوا) ائتلاف اهل سنت با کسب 141 هزار رای و 5 کُرسی، حزب اول شد. حزب دموکرات کردستان نیز با کسب 123 هزار رای و 4 کرسی حزب دوم شد و اتحادیه میهنی کردستان نیز 2 کرسی به دست آورد. جمعیت شهر موصل بر اساس آخرین برآوردها 1 میلیون 739 هزار نفر می باشد با این وجود ترکمانها هیچ کرسی به دست نیاوردند.
در ماههای گذشته شمال عراق شاهد مداخلات متعدد بیگانه و اظهار نظر سران این کشور در خصوص کرکوک بوده است. در روز جمعه یکم دیماه، شش نظامی ترکیه طی درگیری با کُردها در شمال عراق کشته شدند. اردوغان نیز در چهار شهریور سال جاری (1402) در حین یکی از درگیریهای قومی خونین بین حزب دمکرات کردستان و احزاب عرب و ترکمان در کرکوک با مداخله در امور داخلی عراق گفته بود که «کرکوک متعلق به ترکمانها است». اکنون با آشکار شدن نتایج انتخابات و تعلق دو کرسی و حداکثر 90 هزار رای به ترکمانها مشخص شد که ترکیب جمعیتی کرکوک چگونه است. دولت باغچلی نیز در هر فرصت به ویژه در حین درگیری بین کُردها و ترکمانها، با اظهارات ناپخته همیشگی به آتش فتنه می دهد. برای نمونه وی در یکی از اظهارات پیش با انتشار تصویری دسته جمعی در حالی یک اسلحه اتوماتیک را نمایش میداد و بیان کرد: «پنج هزار پان ترکیست آماده رفتن به کرکوک هستند».
وضعیت پیچیده عراق، که آن را از وضع دولت متحد خارج کرده است، نتیجه مبنا قرار دادن عنصر قومیّت به جای عامل «شهروندی» در عرصه سیاست ورزی است، مردم عراق در اغلب مواقع قادر به حفظ قومیت در زندگی خصوصی خود نبوده و آن را وارد مسائل مرتبط با حوزه عمومی می‌کنند و همین امر موجب از دست رفتن بسیاری از انرژی ها و فرصت ها برای توسعه و سازندگی است. توسعه نیافتگی سیاسی و اقتصادی در عراق امروز نتیجه همین دکترین یعنی قومیّت به جای شهروند و وفاداری به دولت – ملّت است. تعمیق روزافزون شکاف‌های قومی موجب ورود یک متغییر مهم به ساحت سیاسی در عراق شده است که عبارت است از مداخله عنصر خارجی. تا زمانی که مردم عراق به ویژه در نیمه شمالی این کشور قادر نباشد از این چرخه معیوب خارج شوند، توسعه سیاسی نیز امر محال به نظر می رسد و مداخلات بیگانگان و امثال باغچلی نیز مانع بروز عقلانیت در بین اقلیّت هایی همچون ترکمانها خواهد شد.
