گزارش تشکیلات مخصوصه عثمانی از ترکیب جمعیتی ایالت آذربایجان

۸ بهمن, ۱۳۹۶
گزارش تشکیلات مخصوصه عثمانی از ترکیب جمعیتی ایالت آذربایجان

 این کتابچه ی ۳۷ صفحه ای نظامی شامل توضیحاتی دقیق پیرامون حدود آذربایجان، وضعیت جغرافیایی، معادن، منابع طبیعی، آمار جمعیت، ترکیب قومی و تباری، ادیان و مذاهب موجود در آذربایجان و تشکیلات اداری و سیاسی آذربایجان می باشد.

 در صفحه ی ۱۷ این کتابچه گزارشی ارائه گردیده است از ترکیب قومی و تباری مردم آذربایجان که ترجمه ی پارسی این بخش مهم تقدیم می شود:

 تبار: در حالت عمومی اهالی آذربایجان به سه دسته و تبار [ در متن اصلی: جنس] تقسیم می شوند:

1⃣ ترک ها و تاتارها: اینان در شرق مناطقی چون شاه‌تختی، دریاچه ارومیه و ساوجبلاغ ساکن هستند و در قسمت غربی مناطق [ در متن اصلی: خط ] مذکور به تعداد خیلی کم حضور دارند.
تعداد ۲/۳ از آنها ( تُرک ها و تاتارها ) ساکن [ یکجا نشین] شده اند و مابقی در بین مردم آذربایجان به صورت بی اهمیت دیده می شوند.

2⃣ کردها: اینان بدون استثنا مناطق مرزی با ترکیه را اشغال نموده اند و در حالی که به همان صورت عشایری و کوچنده زندگی می کنند، شامل تیره ها و عشیره های زیادی می باشند.

3⃣ ایرانی ها: به شکل حداکثری و عمومی در شهر ها و روستا های ( آذربایجان) ساکن هستند و در واقع همان اهالی عجم می باشند.
از دیگر مردمانی که به صورت درجه دو می باشند ارمنی ها هستند که در شهرهای تبریز و اردبیل و منطقه ارسباران [در متن اصلی: قره داغ] به شکل گروه هایی ساکن هستند. آشوری ها  به تعداد کم در ارومیه و در روستا های حوالی بوکان [ در متن اصلی بوکا ] ساکن هستند. به صورت خیلی اندک در شهرها یهودیان نیز ساکن هستند. اروپایی ها فقط در شهرهای تبریز و ارومیه ساکن هستند.

 در این سند بسیار تاریخی که یک گزارش نظامی و دقیق است به روشنی می بینیم که در یکصد سال پیش بومیان و اهالی حداکثری آذربایجان براحتی از ترکان و تاتارهای مهاجر و حداقلی ساکن در آذربایجان قابل تفکیک و جدا سازی بودند.

این سند به شماره آرشیو Bel_Osm_O.01103 Yer Numarası915.53 AZE 915.53 AZ در کتابخانه آتاترک استانبول نگهداری می شود.